Veoma aktuelna tema danas, kako za običnog građanina tako i za velike kompanije, banke i vlade, jesu kriptovalute. One su postale globalni fenomen poznat većini ljudi. Atraktivnost ovih valuta naročito dolazi do izražaja kada se posmatraju mogućnosti zarade, što je inicijalni signal koji prosiječnog pojedinca navodi na istraživanje o mogućnostima trgovanja ovim vautama. Vođeni takvim okolnostima, ovom prilikom ćemo, kroz nekoliko narednih postova, opisati šta su i kako funkcionišu vrituelne ili kriptovalute, koji su i koliki su rizici ulaganja u ove valute, šta generiše njihovu cijenu te koje su kripotovalute najpopularnije. U prvom postu ukazujemo na pojam i funkcionisanje kriptovaluta.
Kritovaluta je digitalna valuta koja koristi kripografiju za sigurnost, jer se kriptografija veoma teško može falsifikovati. Kripotavlute uglavnom koriste decentralizovane sisteme zasnovane na blockchain tehnologiji. Blockchain se može opisati kao široka distribucija podataka, kao distribuirana knjiga unutar koje se nalaze evidencije svih transakcija koje su se unutar mreže desile. Primarna ideja ove mreže jeste decentralizacija. Blockchain je savremena mreža, baza podataka, koja može da bude privatna i javna. Kod privatnih postoje ograničenja, odnosno kontrole po pitanju ko se može pridružiti mreži, te stoga ona funkcioniše kao centralizovani sistem baze podataka sa ograničenim pristupom.
Ukoliko bi se kriptovalute svele na jednostavnu definiciju, za kriptovalutu bi se moglo reći da predstavlja limitirani unos u bazu podataka bez mogućnosti promjene, dok se ispune specifični uslovi.
Tokovi i transakcije kriptovaluta prikazane su slikom ispod.
Izvor: Slika prilagođena prema: https://blockgeeks.com/guides/what-is-cryptocurrency/ (Prilagodila, Tijana Šoja, Bife.ba)
Transakcija koja se izvrši prepoznata je istog momenta u cijeloj mreži. Ipak, tek nakon određenog vremena transakcija biva potvrđena. Konfirmacija je ključni, kritični koncept kod kriptovaluta. Bez konfirmacije kriptovalute ne bi mogle ni djelovati. Sve dok transakcija nije potvrđena, ona se nalazi na čekanju i može biti zaboravljena. Onog momenta kada se potvrdi ona tada postaje stvarna. U tom momentu ona se više ne može promijeniti i postaje dio nepromjenljivog zapisa istorijskih transakcija unutar blockchain-a. Jedino tzv. rudari imaju mogućnost da konfirmiraju transakcije. To je njihov posao unutar kripovalutne mreže. Oni preuzimaju transakcije, vrše potvrdu odnosno validiraju transakciju i šire je unutar mreže. Nakon što je transakcija potvrđena od strane rudara, svaki čvorni računar je mora dodati u svoju bazu podataka. Za ove aktivnosti rudari bivaju nagrađeni kriptovalutama, naprimjer Bitcoinom.
U narednom postu vezanom za kripotovalute pokazaćemo kretanje cijena najpoznatijih kriptovaluta i faktore koji utiču na ove cijene.
