Novi-stari članovi EU sa Balkana – Jedinstveni, ali u različitosti

Rumunija i Bugarska od 1. janura 2007. kada su se pridružile EU djeluju u istom ekonomskom prostoru i sa aspekta pristupa tržištu zemalja EU imaju iste razvojne šanse.

Sve do 2017.godine Bugarska uspjeva održiti korak sa Rumunijom (vidjeti grafikon), iako Rumunija konstantno bilježi više stope ekonomskog rasta.

Bugarska ekonomija raste sporije, ali pad njenog stanovništva, održava porast dohodak po glavi stanovnika.

Od 2003. do 2016. bugarski realni BDP raste po prosječnoj godišnjoj stopi od 3%, a Rumunski po stopi od 3,7%, a od 2017. ta razlika se uvećava.

Početak preokreta u mladim članicima EU nastaje tokom 2017. i traje sve do sada, a jaz između prosječnog bogatstva u Rumuniji i Bugarskoj postaje sve veći.

Na kraju 2020. prosječan Rumun je za 30% bogatiji od prosječnog Bugarina, a u 2007. Rumun je bio bogatiji od Bugarina za 18%.

Realni BDP po glavi  stanovnika po paritetu kupovne moći

(2007  = 100)

Izvor: MMF.

Rumunija i Bugarska su imale isti početnu poziciju, a različite ekonomske performanse pokazuju da su ove dvije zemlje jedinstvene, ali i u različitosti.

Kako će se zemlja razvijati i kojim tempom zavisi od ekonomske politike.

Bugarska je isto kao i BiH izabrala fiksni devizni kurs i valutni odbor.

Rumunija (kao i Srbija) ima odrješene ruke u monetarnoj politici.

Njen devizni kurs pliva, a njena centralna banka djeli kredite pravnim licima u Rumuniji.

Razloge boljih ekonomskih performansi Rumunije, Bugarska treba tražiti u razlikama koje postoje u ekonomskim politikama ovih dviju zemalja, prvenstveno poreskoj pa potom i  u monetarnoj.

EU je carinska unija, koja svojim članicama garantuje pristup zajedničkom tržištu pod istim uslovima, ali koja ne garantuje zemljama EU istu dinamiku privrednog rasta.

Već godinama se o Rumuniji ne mogu čuti nikakve loše vijesti, a to isto se ne  može reći za  Bugarsku, Srbiju i BiH.

Veličina privrednog rasta zavisi od ekonomske politike države, a ni društvena stabilnost nije nebitan faktor  privrednog rasta.