Razlika u kamatnim stopama na državne desetogodišnje obveznice može poslužiti kao osnova za upoređivanje ekonomskog stanja u različitim zemljama, ali samo pod uslovom da su sve ostale makrovarijable približno na istom nivou.
Ako to nije slučaj, ako se ostali ekonomski pokazatelji razlikuju između država, onda dobijamo ono što se pomodno naziva “slučaj Grčke” (vidjeti grafikon).
Sve do kraja 2007. godine grčka i njemačka država se finansiraju skoro po identičnoj kamatnoj stopi, iako je njemačka ekonomija po svim pokazateljima superiorna u odnosu na grčku.
Početak 2008. najavljuje kraj lagodnog grčkog zaduživanja, a od septembra 2008, bankrot američke investicione banke Lehman Brothers, (crvena strelica), grčka država se počinje zaduživati po sve višim kamatnim stopama u odnosu na Njemačku.
U februaru 2012. (plava strelica) kriza javnog duga dovodi Grčku na ivicu bankrota i Grčka plaća na desetogodišnje obveznice kamatnu stopu od skoro 30% godišnje.
Nakon dogovora sa privatnim investitorima i uz pomoć Trojke (MMF, Evropska komisija, Evropska centralna banka) troškovi zaduživanja Grčke padaju na 6% u julu 2014 (narandžasta strelica), a potom rastu (crna strelica) sve do politički i ekonomski vrlo uzbudljive 2015. (pobjeda Sirize, referendumsko odbijanje mjera štednje, masovno povlačenje depozita iz banaka, kašnjenje u plaćanju obaveza po spoljnem dugu … ).
Razlika u kamatnim stopama (spred) na državne desetogodišnje obveznice Grčke i Njemačke
(januar 2001- maj 2022)
Izvor: Nacionalna banka Grčke.
Masovna pomoć Trojke, zajedno sa nepopularnim i iznuđenim ekonomskim reformama, uz izdašno finansiranje ECB (Evropska centralna banka) tokom pandemije, obaraju troškove finansiranja grčkog javnog duga do nivoa od 0,59% u avgustu 2021. (zelena strelica).
Krajem prošle godine ECB počinje najavljivati da će uskoro prestati štampati novac i povećavati kamatne stope i Grčka se ponovo finansijski počinje udaljavat od Njemačke kao i u septembru 2008.
Na dan 9.jul 2022. Grčka na deset godina plaća kamatu od 3,6%, a Njemačka 1,3%.
ECB je nedavno obećala da će i kada počne sa povećanjem kamatnih stopa i kad se odluči prestati izdašno kupovati državne obveznice, ipak i dalje pomagati Grčku državu tj. grčki javni dug.
Po ko zna koji put ECB ne dozvoljava da tržište podigne kamatnu stopu na obveznice Grčke tamo gdje joj je mjesto.
Od pada Berlinskog zida zapadnoevropski, britanski i sjevernoamerički ekonomisti su svim državama Istočne Evrope, kao i državama nastalim na području bivše SFRJ, saopštavali da je tržište najbolji sudija, što bi u “slučaju Grčke” značilo da privatni investitori trebaju odrediti kamatnu stopu na grčki javni dug.
Bez obzira što je u “slučaju Grčke” najboji sudija Evropska centralna banka, koja je institucija u javnom, državnom, vlasništvu, apsolutno niti jedan čovjek iz zemalja bivše socijalističke ili komunističke Evrope ne treba ni slučajno pomisliti da je nasamaren, ili ne daj Bože prevaren, niti da će biti nasamaren bilo kada u budućnosti od strane zapadnoevropskih, britanskih i sjevernoameričkih ekonomista, ili nekih drugih ekonomskih izaslanika iz njihovih država.
Ah da, umalo smo zaboravili da podsjetimo da je na kraju 2021. grčki javni dug 193% BDP, a njemački 63% BDP, ali to u kontekstu poruke koju pokušava poslati ovaj tekst uopšte nije ni bitno.
