Na prijedlog člana Predsjedništva BiH g.Milorada Dodika da CBBiH slobodne devizne rezerve posudi bosanskim entitetima CBBiH je reagovala izuzetno negativno.
Analiza sadržaja ove negativne reakcije nije predmet teksta koji je pred vama.
U ovoj raspravi između jednog kvalitetnog političara i jedne kvalitetne finansijske institucije morao bi postojati neki objektivni sudija da presudi ko je u pravu?
Taj nepristrasni sudija može biti samo ekonomska praksa.
Prije nego što pređemo na “pronalazak sudije” podsjetimo se da su slobodne devizne rezerve razlika između deviznih rezervi CBBiH i monetarne pasive CBBiH.
CBBiH je već odavno postala punoljetna i zašla je već u treću deceniju svoga postojanja.
Tokom svoga, ne tako kratkog, poslovnog puta CBBiH je objavila brojne publikacije.
Jedna od njih je knjiga “Savremeni evropski valutni odbori, praksa i perspektive” (Modern-Day European Currency Boards, Practice and Prospects).
Knjiga predstavlja zbirku izlaganja sa međunarodne konferencije koju je organizovala CBBiH u Sarajevu, aprila 2003.
Knjiga je štampana u 500 primjeraka i u posjedu je većine biblioteka u BiH.
Slobodne devizne rezerve CBBiH (u milionima KM)
(januar 2020 – jul 2022)
Izvor: CBBiH.
Može izgledati čudno, ali to što je tada u BiH rečeno o valutnim odborima nije prevaziđeno, niti opovrgnuto, u narednih 20 godina.
To je bila prva i zadnja međunarodna konferencija na temu valutnog odbora u BiH.
Jedan od izlagača je bio Džon Havkins (John Hawkins) rukovodilac ekonomskog odjeljenja u valutnom odboru Hong Konga (1994 – 1996).
Njegovi stavovi o pozajmljivanju novca domaćim bankama navedeni su na strani 41. pomenute knjige i u slobodnom prevodu glase;
“Neki savremeni valutni odbori nude mogućnost snabdjevanja domaćih banaka sa likvidnošću.”
“Angažovanje (centralne banke) u ovoj vrsti operacija nije u suprotnosti sa valutnim odborom sve dotle dok su obaveze centralne banke u potpunosti pokrivene sa devizama.”
“Npr. kreditiranje banaka koje samo još od centralne banke mogu dobiti kredit (stručni termin je “kreditor posljednjeg utočišta”) je konzistentno sa valutnim odborom, ali samo pod uslovom da se za te namjene koriste samo slobodne devizne rezerve.”
Sa knjige “Savremeni evropski valutni odbori, praksa i perspektive” treba obrisati prašinu i početi je čitati, a prethodno, naravno, treba ugasiti mobilni telefon i odmoriti se od “digitalnog umakanja” i rasprava na tviteru.
U njoj se može naći i informacija da su neki valutni odbori imali trećinu aktive u hartijama od vrijednosti svoje države i još mnogo korisnih podataka o načinu rada savremenih valutnih odbora.
Ko u ovo ne vjeruje neka potraži knjigu “Modern-Day European Currency Boards, Practice and Prospects” u najbližoj biblioteci.
Zahvaljujući publicističkoj djelatnosti CBBiH, u “sporu” između člana Predsjedništva BiH i CBBiH, pronađen je pouzdan sudija.
Ako laže koza, ne laže rog.
A zašto slobodne devizne rezerve CBBiH padaju, o tome u nekom drugom tekstu.
