Sjedinjene Američke Države nisu ovisne o uvozu energije u mjeri u kojoj je to Evropska unija i zato je njena borba protiv inflacije instrumentima monetarne politike mnogo efiksnija nego evropska.
Amerikanci smanjuju inflaciju kada američka centralna banka (FED) smanjuje pozajmjivanje novca i tu vrstu antiinflacione politike smo objasnili u prethodnom tekstu.
FED može smanjiti štampanje novaca, ali to nije garancija da će i banke smanjiti ponudu kredita.
Banke pozajmljivanjem novca stvaraju dodatni pritisak na rast cijena i otuda zainteresovanost FED-a da dodatno, a ne samo smanjenjem štampanja novca, utiče na smanjenje bankarskih pozajmica.
Da bi ubjedio banke da daju što manje kredita, FED koristi jedan instrument monetarne politike koji je omiljen u svijetu američkih banaka koje drže rezerve tj. novac na računima kod FED-a.
Monetarna politika FED-a je tako kreirana da FED ima opciju da može, ako želi, da plaća kamatu na novac koji kod njega drže banke, na isti način na koji banke plaćaju kamatu svojim štedišama i licima koji kod njih čuvaju svoj novac (deponenti).
FED nema opciju da naplaćuju od banaka kamatu na njihove rezerve, kao što je to godinama činila ECB (Evropska centralna banka) kroz negativnu kamatu na rezerve banaka kod ECB.
Kad FED odluči da poveća kamatu na rezerve banaka on time poručuje bankama, da želi da one drže svoj novac kod FED-a i da što manje pozajmljuju novac.
Inflacija u SAD i kamatna stopa koju FED obračunava na rezerve banaka
(avgust 2021 – novembar 2022, u %)
Izvor: FED.
Kao kompenzaciju za “parkiranje novca” FED se obavezuje isplatiti kamatu bankama po nekoj kamatnoj stopi (crvena linija na grafikonu).
Što je kamata koju FED plaća bankama veća to je motiv banaka da ostave novac kod FED-a i tako smanje pozajmljivanje, takođe veći.
Monetarna politika koja se sastoji od povećanja kamata na rezerve banaka kod FED-a podsjeća na pjesmu Alekse Šantića “Ostajte ovdje“.
Od marta do novembra ove godine kamata koju FED plaća bankama na novac koje one drže kod FED-a, ili stručno kazano na rezerve banaka, povećana je sa 0,15% na 3,9%.
U decembru 2022. godine ova kamata je još veća, 4,4%.
Povećanje kamate na rezerve banaka, zajedno sa ostalim instrumentima monetarne i ekonomske politike, smanjuje inflaciju u SAD (plava linija na grafikonu).
