Informaciju u vezi Konsolidovanog izvještaja o izvršenju budžeta Republike Srpske za prva tri mjeseca 2023. godini koja je objavljena 15.juna ne mogu razumjeti ekonomisti, pa onda ni svi ostali.
Prva rečenica informacije je „Prihodi i primici planirani budžetom u prvom kvartalu 2023. godine ostvareni su u iznosu od 1.117,7 miliona (milijardu i 117 miliona) KM, što je za 17% manje u odnosu na Budžet, a za 6% više u odnosu na finansijski plan za prva tri mjeseca 2023. godine”.
Šta ovo znači, da je budžet u minusu za 17%, ili da je u plusu za 6%?
Ako je budžet u minusu 17% onda svi njegovi korisnici kao i vlada trebaju biti izuzetno zabrinuti.
Ako je budžet u plusu 6% veselju ne bi trebalo biti kraja.
Kako je vlada došla do broja minus 17%, a kako do broja plus 6%?
Šta znači planirani budžet, a šta finansijski plan?
Izvršenje budžeta Republike Srpske za 2023.godinu (prvi kvartal)
Izvor: Vlada RS.
Budžet Republike Srpske za 2023.godinu je 5,4 milijarde KM (ili preciznije 5,383 milijardi KM).
Na kvartalnom nivou, linearno posmatrano, planirani budžet se dobije kao količnik budžeta i broja kvartala u godini.
5,4 milijarde KM podijeljeno sa 4 daje planirani budžet od 1,345 milijarde KM po kvartalu.
Pošto su prihodi i primici (pozajmljeni novac) u budžetu u prvom kvartalu bili 1,1177 milijardi KM, a planirani (kvartalni) budžet je 1,345 milijarde KM u izvršenju budžeta se podbacilo za 17% ((1,1177/1,345-1)*100 = -17%).
Prevedno na jezik apsolutnih brojeva ovih -17% kazuje da je u prvom kvartalu u budžetu nedostajalo 229 miliona KM (0,17*1,345 milijarde KM) u odnosu na planirani budžet.
Nakon rješenja prvog djela srpske budžetske zagonetke, tumačenje minusa od 17%, moramo odgonetnuti šta znači plus 6%.
Usvajanje budžeta prati, kao i uvijek, zakon o izvršenju budžeta (u ovome slučaju za 2023. godinu) u kojem je zapisano:
„Ministarstvo finansija sačinjava kvartalne finansijske planove budžetske potrošnje u skladu sa procjenom ostvarenja priliva budžetskih sredstava „(Zakon o izvršenju budžeta Republike Srpske za 2023, Čl.7 st. 1).
Ministarstvo finansija je procijenilo, planiralo, i u finansijskom planu naznačilo, da će priliv sredstava u prvom kvartalu biti 1,054 milijarde KM, a realizovani priliv (prethodno označen kao ostvareni prihodi i primici) bio je 1,1177 milijardi KM.
Kada se ova dva broja podijele dobije se za 6% više u odnosu na finansijski plan, ili 63 miliona KM više od planiranog.
Da je kojim slučajem ministarstvo finansija planiralo priliv budžetskih sredstava u prvom kvartalu u iznosu od npr. 900 miliona KM, umjesto rasta od 6% imali bi rast od 24%, (1,1177/0,9), a i dalje bi ostalo minus 17% (1,1177/1,345).
Neka svako od potrošača ovoga teksta, do sljedećih objava na ovu temu, sam za sebe formira sud da li se budžet Republike Srpske za 2023. godinu, neuspješno (minus 17%), ili uspješno (plus 6%), izvršava.
Da li je u prvom kvartalu 2023. budžet Srpske u minusu 229 miliona KM, ili u plusu 63 miliona KM i dalje je zagonetka?
