Zadnja zaduženje Republike Srpske u 2023.godini realizovano je emisijom šestomjesečnih trezorskih zapisa (RS23-T09) 26.decembra, kao i uvijek na Banjalučkoj berzi.
Srpska je tražila pozajmicu od 30 miliona KM, investitori su ponudili da joj posude 39 miliona, a Srpska je odlučila da pozajmi 33 miliona KM.
Srpska je ovom emisijom završila budžetsku 2023. godinu vrlo uspješno iz najmanje četiri razloga.
Prvo, investitori su nudeći iznos od 39 miliona KM za emisiju nominalne vrijednosti 30 miliona KM pokazali visok stepen zainteresovanosti za ovu emisiju, čime su indirektno pozitivno ocijenili srpske javne finansije u 2023.godini, i pored visokih rizika sa kojim se izvršenje budžeta suočavalo u prošloj godini.
S obzirom da ovaj dug dospjeva u 2024.godini ponuda za 30% veće od tražnje (39/30-1) ukazuje da investitori imaju pozitivna očekivanja o javnom dugu i izvršenju budžeta Srpske i u ovoj godini.
Drugo, u ovoj emisiji, nasuprot nekim prethodnim, jedan investitor nije otkupio najveći dio emisije (sudeći prema broju i veličini kupovnih naloga) i investiciona baza je postavljena vrlo široko i vrlo ujednačeno.
Kupovni nalozi u emisiji šestomjesečnih trezorskih zapisa Republike Srpske od 26.decembra 2023.godine (RS23-T09)
Izvor: Banjalučka berza.
Najveći investitor je otkupio samo 18% emisije (600 trezorskih zapisa od ukupno 3.370), a u prosjeku svaki investitor je otkupio 7% emisije.
Podsjetimo se, 6.septembra prošle godine jedan investitor je otkupio 90% emisije petogodišnjih obveznica Republike Srpske nominalne vrijednosti od 130 miliona KM.
Ako jedan kupovni nalog odgovara jednom investitoru onda je stepen podrške srpskom javnom dugu bio mnogo veći u decembru nego u septembru prošle godine.
Treće, kamatna stopa od 3,5% jeste mnogo veća nego što je bila godinu dana ranije (1,6%), ali ona savršeno odgovara kamatnoj stopi koju plaćaju ostale evropske države.
Na 6 mjeseci 25.decembra 2023. prosječna kamatna stopa po kojoj su se zaduživale zemlje eurozone bila je takođe 3,5%.
Četvrto, MMF je u 2024.godinu prognozirao inflaciju u BiH od 3%, što uz nominalnu kamatnu stopu od 3,5% daje realnu kamatnu stopu od samo 0,5% (3,5% – 3%).
Poreska baza, i po tom osnovu poreski prihodi, će u 2024.godini porasti minimalno za oko 3% i realni kamatni trošak Srpske i realni kamatni prihod investitora je samo 0,5% (ako se posmatra period od 12 mjeseci), a to je izuzetno povoljno za Srpsku.
Sa aspekta elemenata zadnje emisije javnog duga Srpske u prošloj godini, budžetska 2023.godina je završena finansijski uspješno.
