Paradoksalno, dobre ekonomske vijesti, poput otkrića velikih zaliha energenata, mogu zemlju koja je iznenada otkrila da je bogata mineralnim resursima staviti, samo nekoliko godina nakon što je pronašla novi bogati izvor prihoda, u mnogo teži ekonomski položaj nego kada je funkcionisala bez tih resursa.
Month: October 2025
Ekonomije eurozone – Stanje i perspektive
Brojne evropske institucije iz javnog i privatnog sektora pokušavaju da izmjere performanse evropske ekonomije i da odrede njeno buduće kretanje – dobijeni podaci često ne daju jednoznačan odgovor o sadašnjosti i budućnosti evropske ekonomije.
Otkupna cijena akcija Mtela a.d. Banjaluka – Veliki interval
Već duže vrijeme na tržištu akcija Mtela a.d. Banjaluka nema informacija koje bi bitno i značajno uticale na cijenu akcije, i tržištu kao da ne preostaje ništa drugo nego da sačeka finansijski izvještaj za treći kvartal 2025. godine? On je prošle godine objavljen odmah početkom novembra, bez bilo kakvog izraženog uticaja na cijenu akcije.
Zemlje izvoznice nafte – OPEC i OPEC+
Zemlje OPEC-a, u saradnji s ostalim izvoznicima nafte (OPEC+), imaju moć da preko dogovora o količini sirove nafte koju planiraju staviti na raspolaganje tržištu, utiču direktno na cijenu ove robe, a indirektno i na cijenu naftnih derivata, te na kraju i na globalnu i nacionalnu stopu inflacije.
Uzroci pada cijene crnog zlata – Geopolitička premija
Cijena sirove nafte pada već treću sedmicu uzastopno. U petak je iznosila 61,3 USD po barelu (Brent Oil LCOZ5). Šta se nalazi u pozadini tog pada i koji faktori – čisto ekonomski i pretežno neekonomski – utiču na pad cijene, nakon što je ona polovinom juna dostigla svoju drugu najvišu vrijednost (77 dolara po barelu) u ovoj godini?
Ekonomija Srbije – Ekonomske sankcije
U nekoliko navrata Srbiji je, da bi se izbegle sankcije Naftnoj industriji Srbije (NIS), sa američke strane nuđeno da nacionalizuje NIS, ili da se barem usmeno obaveže da će izvršiti nacionalizaciju (i samo to bi bilo dovoljno) — Srbija to nije prihvatila, privremeno izuzeće od sankcija (eng. sanctions waiver) je isteklo i američke sekundarne sankcije već počinju da razaraju poslovanje NIS-a u Bosni i Hercegovini.
Naftna industrija Srbije – Suviše velik i bitan
Svet finansija je za sistemski bitnu banku smislio nadimak too big to fail (suviše velika da bi propala). U realnom sektoru nijedna firma se ne označava na ovaj način, ali takva preduzeća u okviru nacionalnih privreda postoje — jedno od njih je Naftna industrija Srbije (NIS), koja predstavlja jedan od najvećih vertikalno integrisanih konglomerata u jugoistočnoj Evropi.
Prve bosanske sistemski bitne banke – Hazarderski nemoral
Za povjerioca banke najvažnije je poslovno zdravlje banke u kojoj drži, odnosno kojoj je pozajmio novac, ali institucija koja kontroliše poslovanje banaka, čiji je zadatak da obezbijedi stabilnost bankarskog sistema kao cjeline, uopšte ne razmišlja na takav, usko dužničko-povjerilački način svojstven pojedinim deponentima i štedišama.
Nove monetarne restrikcije Hrvatske narodne banke – Kontriranje ciklusu
U svojoj restriktivnoj monetarnoj politici, ili kvazimonetarnoj politici, kako smo je nazvali u prethodnom tekstu (Monetarna politika Hrvatske narodne banke – Kvazi), Hrvatska narodna banka (HNB) nije se zaustavila na ograničavanju kreditne aktivnosti banaka putem propisivanja maksimalnog odnosa između kredita i nekretnine koja se njime kupuje (loan to value, LTV) te odnosa između veličine anuiteta i zarade (debt service to income ratio).
Monetarna politika Hrvatske narodne banke – Kvazi
Prihvaćanjem eura Hrvatska je glavne instrumente monetarne politike predala u ruke Europske središnje banke (ECB); ECB određuje sve ključne kamatne stope u europodručju, donosi programe kupnje obveznica javnog i privatnog sektora te odlučuje o opsegu, vrsti i trajanju monetarnih intervencija.