Cijeli svijet zna da su devizne rezerve Centralne banke Rusije (CBR) u EU, SAD i većini zemalja Komonvelta zamrznute, ali cijeli svijet baš i ne zna sve detalje ove imovinske blokade.
Category: Regulation of banking system/Regulacija bankarskog sistema
Kapital banaka – Zaštita povjerilaca
Banke se razlikuju od firmi iz ostalih, nefinansijskih, branši po tome što se u ogromnoj mjeri finansiraju tuđim izvorima finansiranja, a sopstveni izvori finansiranja (kapital) čine daleko manji izvora finansiranja poslovne aktivnosti.
Platni promet u bankama Srpske – U slobodnom padu
Kreditni rast u BiH – Anemična krvna slika
Sve zemlje na svijetu su tokom pandemije pokušavale, na razne načine, da održe pozitivne stope kreditnog rasta i da finansiraju preduzeća i građane novim kreditima, na višem nivou.
Na mala vrata
Kao i u martu i u septembru/avgustu ove godine entitetske agencije za bankarstvo su donjele odluku o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih ekonomskih posljedica uzrokovanih virusnim oboljenjem Covid-19.
Q regulacija
U ekonomskoj teoriji, rjeđe u praksi, postoje dva ekstremna tipa ekonomije ili ekonomskog sistema; ekonomija slobodnog tržišta (eng. free market economy) i planska ekonomija.
Prvi oblik organizovanja ekonomske aktivnosti podrazumijeva potpuno odsustvo regulacije ekonomskog života, dok drugi oblik zahtijeva totalnu regulaciju.
Ko od šale
U zadnje tri decenije iz godine u godinu, iz mjeseca u mjesec, se ponavljala jedna poruka ekonomske politike formulisana kao „sloboda kretanja ljudi, robe i novca“
Ta ekonomska maksima je uzdignuta na nivo same suštine bosanskohercegovačke ekonomske politike, a to je i glavni princip liberalnog kapitalizma, koji ne bi trebao da poznaje državne granice.
Devizna (ne)ravnoteža
Po metodologiji MMF-a i Evropskim statističkim standardima (ESA 2010), kada se u deviznu imovinu bh banaka uključe KM krediti sa deviznom klauzulom, a u devizne obaveze depoziti u KM sa deviznom klauzulom razlika između devizne aktive i devizne pasive bh banaka (neto otvorena devizna pozicija) ili je pozitivna ili je u ravnoteži.
Ovu neto otvorenu poziciju smo nazvali de fakto neto otvorena devizna pozicija.
Prvi talas Covida-19 iz monetarnog ugla
Slično kao i tokom globalne finansijske krize (2007-2009.) naši deponenti i štediše su sa uvođenjem vanrednog stanja počeli povlačiti depozite i štednju iz banaka.
De fakto, ali ne i de jure, devizni krediti
Ako se ekonomski podaci prikazuju u vremenu (po danima, mjesecima, kvartalima) pred sobom imamo vremensku seriju podataka.
Miran san
Odnos između devizne imovine i deviznih obaveza banaka, kao i neto otvorena devizna pozicija koja po tom osnovu nastaje je objašnjena i sada ostaje da se vidi kolika je neto otvorena devizna pozicija (NODP) na nivou bankarskog sektora Bosne i Hercegovine?
1974.
26. juna 1974.g. oduzeta je dozvola za rad jednoj njemačkoj banci (Herštat banka).
Kontrola kretanja
Polovinom marta 2020.g radi ublažavanja negativnih ekonomskih efekata pandemije obe bh agencije za bankarstvu (ove agencije kontrolišu banke) su donjelu odluku o privremenim mjerama (Odluka) sa naglaskom na moratorijum/mirovanje kredita.
Kako je malo postalo veliko
Bosanskohercegovački bankarski sektor značajno više potražuje od stranih pravnih lica nego što im duguje – to je dokazano.
Neto strana aktiva bh bankarskog sektora (razlika između strane aktive banaka i strane pasive banaka) je 1,45 mlrd. KM (april 2020.g.).
Put kojim se rjeđe ide
Srpska je krajem 2006.g. osnovala Investiciono-razvojnu banku Republike Srpske (IRB).
Na zapadu ništa novo
Na početku svjetske ekonomsko-finansijske krize (SEFK) 2008-2009.g. stranci, pretežno strane banke, su započeli povlačenje kapitala (stručni naziv je strana pasiva) iz naših banaka i do početka 2014. g. prepolovile kredite i depozite date bh bankama.
Da li međunarodni tokovi kapitala i u tekućoj krizi imaju isti smijer ili se dinamika i intenzitet kretanja ino kapitala ipak promijenila?
Jedni ulaze, drugi izlaze
Bosna i Hercegovina je dobila kredit MMF-a od oko 650 miliona KM (361 milion dolara), ali je istovremeno “izgubila” 308 miliona KM domaćih depozita.
Đavo
Od kada novovjekovni bh bankarski sektor zna za sebe (2002.g.) u kreditima u domaćoj valuti se ugovara devizna klauzula u evrima, a ovi krediti se zato još i nazivaju i krediti u domaćoj valuti indeksirani u evrima.
Bosanska devizna nirvana
U 2016. godini Narodna skupština Republike Srpske je raspravljala o kreditima sa deviznom klauzulom u švajcarskim francima (CHF). Franak je prethodno (2015.) naglo ojačao/apresirao što je korisnicima ovih vrsta kredita značajno uvećalo obaveze, prvo po glavnici kredita, a potom i po kamati.
Da li „suzbijati“ rast nenamjenskih gotovinskih kredita građanima, drugi dio?
Nastavak prethodnog posta
Druga grupa kredita odobrenih građanima se odnosi na stambene kredite. Grafikon pokazuje da najznačajnije učešće stambenih kredita u ukupnim kreditima građana je prisutno u bankarskom sektoru Srbije i Hrvatske (42%), a najmanje u bankarskom sektoru FBiH (17%). Čitaj dalje
Da li „suzbijati“ rast nenamjenskih gotovinskih kredita građanima, prvi dio?
U ukupnom kreditnom portfoliu banaka u Bosni i Hercegovini (BiH), posmatrano prema sektorskoj strukturi, najznačajnije učešće imaju krediti odobreni građanima. Prema podacima sa 30.9.2018. godine u bankama sa sjedištem u Republici Srpskoj (RS) učešće kredita odobrenih građanima u ukupnim kreditima iznosi 45% (2,3 mld KM), dok je taj procenat u bankama sa sjedištem u Federaciji BiH (FBiH) 48% (6,8 mld KM). Čitaj dalje
Sjećanje na Braću Liman
Od 2008. godine bankarska zajednica i ekonomisti se svakog septembra prisjećaju bankrota investicione banke Lehman Brothers (LB), bankrota koji je bio uvod u globalnu finansijsku krizu. LB je bila američka banka, a njeni osnivači bijahu starinom iz Bavarske. Čitaj dalje
Stopa kapitalizacije banaka
Ciljevi bankarskog poslovanja se kreću u trouglu profitabilnost, likvidnost i sigurnosti poslovanja. Teško je (naravno ne i nemoguće) postići sva tri poslovna cilja istovremeno, jer se neki ciljevi međusobno isključuju. Ako je visoka profitabilnost postavljena kao cilj poslovanja to zahtjeva pretvaranje dodatnih novčanih sredstava u kredite, što smanjuje likvidnost. Čitaj dalje
Loši krediti u bankarskom sektoru
Jedan od vodećih indikatora preformansi/zdravlja bankarskog sektora su loši krediti. U bankarskoj stručnoj terminologiji oni se skraćeno nazivaju NPL (eng. nonperforming loan) i najčešće se izražavaju kao udio/procenat ukupnih (bruto) kredita. Čitaj dalje
Bad loans in banking sector
One of the leading indicators of the performance/health of the banking sector are bad loans. Read more
Politička ekonomija bh i srpskog bankarstva na primjeru Pavlović International Bank a.d. Slobomir, Bijeljina
Sažetak
Bankrot Bobar banke a.d. Bijeljina i istražne radnje te političko-medijska kampanja u vezi kredita koji je Pavlović banka International a.d. Bijeljina (Banka) dala sadašnjem predsjedniku Republike, kao i bitka dva suprostavljena politička bloka u Republici Srpskoj, značajno su narušili poslovni imidž Banke. Dio srpske političke scene (partije u Republici Srpskoj koje djeluju kroz Savez za promjene) je u ovome predmetu izgubio elementarnu ljudsku i ekonomsku logiku i ponio se vrlo neracionalno i društveno neodgovorno. Čitaj dalje
O zateznoj kamatnoj stopi u Republici Srpskoj i njenoj visini
Objavljeno u časopisu Računovodstvo i poslovne finansije, Sarajevo.
Jović, Dragan. 2014. „O zateznoj kamatnoj stopi u Republici Srpskoj i njenoj visini”. Računovodstvo i poslovne finansije, br. 7/14: 70-76.
Sažetak
U odnosu na odabrane zemlje, ali i u odnosu na Federaciju Bosne i Hercegovine, Republika Srpska ima najvišu zateznu kamatnu stopu. Razlozi za njeno smanjenje su mnogostruki, a mi smo izdvojili njih ukupno devet. Čitaj dalje
Modeliranje zatezne kamatne stope
Objavljeno u časopisu Banke u BiH , Sarajevo.
Jović, Dragan. 2014.“ Modeliranje zatezne kamatne stope”. Banke u BiH. br. 153 God. XVI: 28-33.
Sažetak
Model određivanja zatezne kamatne stope (ZKS) u Bosni i Hercegovini se razlikuje od modela u razvijenim zemljama i u zemljama u razvoju u našem neposrednom okruženju. U Bosni i Hercegovini, njenim entitetima Republici Srpskoj i Federaciji Bosne i Hercegovine, ZKS je određena kao fiksna stopa, a ne kao varijabilna stopa sa dvije komponente; baznom kamatnom stopom (b.k.s). i fiksnim djelom (maržom). Čitaj dalje
