Kako su SAD došle do inflacije od samo 7,1% (novembar 2022) i očekivanja da će do kraja godine ona biti još niža, u trenutku kada je inflacija u eurozoni 10%, a u Bosni 17,4% (oktobar 2022)?
Category: Very good news/Bijela hronika
Informacioni vakum na tržištu akcija Republike Srpske – Čekajući skupštinu, al’ ne narodnu
Postoji opšta saglasnost da su akcije Mtela a.d. Banjaluka (TLKM-R-A) jedina likvidna akcija na Banjalučkoj berzi, što bi trebalo da znači da se njima trguje mnogo učestalije nego drugim akcijama.
Novi britanski premijer – Jedan čovjek popravi selo
I Hrvati i Srbi i Bošnjaci smatraju da jedan čovjek može pokvariti selo, a viševjekovna slovenska i balkanska narodna mudrost nigdje ne bilježi da može biti i drugačije.
Američka monetarna politika – Miki Maus?
Pristalice teorije evolucije ljudskog roda smatraju da je daleki predak Homo Sapiensa morao po svojoj prirodi biti oportunista, jer je samo tako mogao opstati u surovoj životnoj sredini.
Da li je korištenje slobodnih deviznih rezervi CBBiH za kreditiranje bosanskih entiteta u suprotnosti sa modelom valutnog odbora? – Ako laže koza, ne laže rog
Na prijedlog člana Predsjedništva BiH g.Milorada Dodika da CBBiH slobodne devizne rezerve posudi bosanskim entitetima CBBiH je reagovala izuzetno negativno.
Smanjenje cijena željeza – Hlađenje
Malo je roba, pogotovo trajnih potrošnih dobara, koje u sebi ne sadrže željezo ili čelik.
Cijena gasa kao simbol (ne)kvaliteta energetske ekonomske politike – Jesti, ili grijati se, pitanje je sad
Evropljanima se energetska kriza u Evropi u vezi rasta cijena gasa predstavlja kao da se radi o energetskoj krizi na svjetskom nivou, ali podaci pokazuju da to uopšte nije tako.
Posljedice inflacije na privredni rast u Bosni i Hercegovini u 2022.godini – Po jutru se dan poznaje?
Agencija za statistiku BiH (BHAS) nedavno je saopštila da je januarska inflacija 7%.
Politika isplate dividende – Jedan fening mjenja sve
U jednoj od prethodnih objava smo u svrhu razvoja tržišta akcija na Banjalučkoj berzi označili nekoliko referentnih cijena akcija Hidroelektrana na Trebišnjici a.d. Trebinje (HETR-a), a sada ćemo tim cijenama dati novi, ekonomski, smisao.
Reakcija tržišta akcija na pozitivne informacije – Inteligentan investitor
Na mladim i nezrelim tržišima reakcija investitora na nove, javne informacije je vrlo jaka.
Dokapitalizacija elektroenergetskog sektora Republike Srpske – Razvodnjavanje boli
Zadnja rečenica prethodne objave saopštava “da će kretanje BIRS-a u 2022.godini pokazati da li su kupci i prodavci akcija na Banjalučkoj berzi i tržište akcija u cijelini, prevazišli krizu identiteta”.
Precizna poljoprivreda – Nauka i kultura
Zahvaljujući sve dostupnijim komponentama precizne poljoprivrede, farmeri širom svijeta sve više koriste senzore u poljoprivrednoj proizvodnji.
Prognoza rasta realnog BDP-a BiH u 2021. – MMF rekao svega 2,8%?
MMF je oktobru ove godine prezentovao prognozu rasta svjetske i svih nacionalnih ekonomija.
Ekonomski rast u 2021.godini – Efekat niske baze
Stope ekonomskog rast/rasta realnog BDP-a koje se ostvaruju u BiH u 2021.god. s obzirom da dolaze nakon godine koja je bila obilježena zatvaranjem ekonomije/pandemijom zahtjevaju određena pojašnjenja.
Nova monetarna strategija Evropske centralne banke – Promjena pravila igre
18 godina cilj monetarne politike ECB je bila stopa inflacije definisana kao “blizu, ali ispod 2%”, a 8.jula 2021.god. ECB je saopštila da mjenja svoju monetarnu strategiju i okviru nje cilj monetarne politike.
Proizvodnja nakon prve godine pandemije – Balkanski trio
Krajem maja statistički zavodi Srbije i Hrvatske su objavili prvu procijenu vrijednosti finalnih proizvoda i usluga (bruto domaći proizvod/BDP) koji su proizvedeni tokom prva tri mjeseca 2021.god., a isto to je učinila i Agencija za statistiku BiH mjesec dana kasnije.
Ekonomska politika Srbije – Za i protiv Aleksandra Vučića
U tradiciji srpskog društva je uvijek bilo da se opredjeljuje za ili protiv čovjeka koji je na čelu društva, a ne za i protiv ekonomske politike koja se vodila ili koja se još uvijek vodi, u njegovom mandatu.
Politika deviznog kursa Narodne banke Srbije – Jednima daje, a drugima uzima
U Srbiji se na momente vode izuzetno intezivne rasprave na temu deviznog kursa dinara, a postoje i dugački periodi društvenog života kada druge privredne i ekonomske teme okupiraju srpsku javnost.
Srpska monetarna politika – Pet faza
Odnos monetarne politike prema domaćem budžetu i domaćim preduzećima se u Srbiji, kao i u ogromnoj većini zemalja, u zadnjih 25 godina formirao pod uticajem ideologije, struke i na kraju epidemije, a naravno i između ovih krajnosti – kroz njihovu kombinaciju.
Bitkoin kao novac – Revolucija koja traje?
Koncept kriptovaluta, čija je zvijezda bitkoin (eng. bitcoin), je nerazumljiv ne samo za neekonomiste, već i za čak dio ekonomske struke.
Glavno ekonomsko pitanje je šta je to što bitkoin (ne)čini, novcem, tj.sredstvom razmjene, u pravom smislu te riječi?
Jare, ali ne i pare
Srpska je 14.aprila ove godine emitovala petogodišnje obveznice. Prodala je ispod 50% obveznica koje je nudila, a kamatna stopa je porasla na 3% (sa 2%).
Dio tržišta i javnosti smatra da banke ne žele više da kreditiraju Srpsku!?
Da li je Srpska mogla dobiti više od 50% kredita koji je tražila i da li je kamatna stopa od 3% visoka, niska ili možda potaman?
Na muci se poznaju junaci
Nekoliko stotina miliona pregleda u Kini je imao video na kojem predsjednik Srbije Aleksandar Vučić govori o tome kako evropska solidarnost ne postoji i kako je to bila samo bajka na papiru, te moli veliku Kinu da pomogne maloj Srbiji tako što će joj poslati pomoć.
Ko se boji vuka još?
Svjedoci smo pandemije novog virusa koji naučnici zovu 2019-nCoV (izaziva bolest COVID-19) koji se veoma brzo proširio iz Kine širom svijeta pa je tako stigao i u Evropu.
Virus jeste mutirao ali je i dalje iz grupe korona virusa i dalje u većini populacije izaziva simptome blage prehlade.
Trgovina spoljna
Kao što čovjek ne zna koliko je jak/slab, prije nego što se ne odmjeri sa nekim takmacem, isto tako i ekonomski sistem sebe upoznaje kada se poredi sa konkurencijom međunarodnom. Jedna od relativnih mjera snage ekonomskog sistema je njegov položaj u međunarodnoj podijeli rada tj. u trgovini spoljnoj.
Šta kada nestane nafte? Pa,… litijum
Litijum (grč. lithos — kamen), oznaka Li, je alkalni metal koji je najlakši od svih poznatih metala i ima najmanju gustinu među svim čvrstim elementima (u standardnim uslovima). Litijum ima redni broj 3 u periodnom sistemu elemenata. Atomska težina litijuma je 6,94. Specifična težina ovog metala je 0,534 (pri 20 stepeni celzijusa).
Državo moja i na tebe je došao red
Tokom razvoja ljudskog društva razvili su se razni modeli zaštite imovine, jer je imovinski interes, sa aspekta materije (ne i duha), najvažniji čovjekov interes.
Ono što važi za čovjeka, važi i skup ljudi, tj. za društvenu grupu. I organizacija je društvena grupa, a država predstavlja organizaciju vladajuće klase.
Neotkriveni koridor
Opštepoznata i prihvaćena istina je da je službeni devizni kurs konvertibilne marke u odnosu na evro 1 EUR = 1.955830 BAM (BAM je međunarodna skraćenica za bosanskohercegovačku marku i koristi se alternativno umjesto skraćenice KM). Dakle, može se reći “da postoji jedan i jedinstveni, službeni devizni kurs EUR/BAM (čl. 32 Zakona o CBBiH) za sve vrste transakcija i da ne postoje drugi devizni kursevi EUR/BAM na teritoriji BiH”, u skladu sa mandatom CBBiH (čl. 2 Zakona o CBBiH) da postigne i održi stabilnost valute izdajući domaću valutu prema aranžmanu poznatom kao valutni odbor.
Srpsko-hrvatsko-poljski
Tokom 2019. g. tri visoka ili najviša suda u tri različita pravna područja (Srbija, Hrvatska, Evropska unija) su donijeli različite presude, ali sve tri u korist korisnika kredita sa deviznom kaluzulom u CHF.
Reks
U junu 2018. godine, nakon punih 17 godina, Republika Srpska je smanjila zakonsku zateznu kamatnu stopu (ZZKS). Ja sam javno od 2014.g. predlagao da se za novi nivo ZZKS odredi 12% (umjesto 18%). Otišao sam i korak dalje pa sam načinu određivanja promjenljive ZZKS posvetio jedan cijeli stručni članak.
Kečap
Većina radnika kada je riječ o mjerenju ekonomskih pojava najbolje razumije promjene koje su izražene na godišnjem nivou. Npr. za koliko su porasli troškovi života u odnosu na prethodnu godinu, kolika je godišnja stopa rasta industrijske proizvodnje, za koliko je porasla poljoprivredna proizvodnja u tekućoj godini u odnosu na prethodnu godinu, koliko je godišnja inflacija, koliko metara rakije smo ispekli više u odnosu na prošlu godinu itd. Čitaj dalje
Neiskorišten finansijski resurs
Od decembra 2018. godine, u zadnja četiri mjeseca, Federacija Bosne Hercegovine je izvršila jednu emisiju petogodišnjih obveznica, a tokom 2019.g. zasada nijednu. Emisija (20 miliona KM) je prodata po do sada najnižoj kamatnoj stopi (precizniji naziv je stopa prinosa do dospjeća) od 0,91% (vidjeti grafikon), a i prethodna emisija petogodišnjih obveznica (decembar 2017.g.) je prodata po, za to vrijeme, rekordno niskoj kamatnoj stopi od 1,2%. Čitaj dalje
(Ne)zakonit Žuti prsluk
Kao i studentski protesti 1968. godine i pokret Žutih prsluka se u svom najradikalnijem obliku veže za Francusku, a tu mu je i izvor. Visok nivo građanske svijesti se u trenucima velikih društvenih i ekonomskih potresa u Francuskoj uvijek izlijeva na trgove i ulice. Čitaj dalje
Jedna mala razlika između ECB i FED-a
I Evropska centralna banka (ECB) kao i Centralna banka SAD (FED) su vodile nekonvencionalnu tj. neuobičajenu monetarnu politiku. Nekonvencionalnost monetarne politike se ogleda u vrlo niskim referentnim kamatnim stopama koje su ili bile 0% (FED) ili su još uvijek 0% (ECB). Čitaj dalje
Bura u čaši vode
Davno je rečeno, a i dokazano, da je jedino u novinarstvu loša vijest dobra vijest, jer loša vijest prodaje novine. Zašto prosiječnog čovijeka više privlači loša nego dobra vijest, to bi trebali znati psiholozi. Čitaj dalje
Nemoguć ali poučan scenario – vrednovanje akcija Telekoma Srpske a.d. Banja Luka
Sama po sebi odnos tržišne cijene akcije i njene knjigovodstvene vrijednosti tj. PB (eng. price to book value) ne mora značiti ništa, ali ipak može značiti mnogo toga.Čitaj dalje
Vrednovanje akcija Telekoma Republike Srpske – price to book value
Postoje razne tehnike za donošenje odluke o kupovini ili prodaji akcija. Jedna velika grupa tehnika se označava kao vrednovanje akcija (eng. stock valuation). Unutar ove grupe tehnika opet postoje različite grupe racia/količnika koji na vrlo jednostavan način daju preliminaran odgovor na vrlo složeno pitanje da li je neka akcija precijenjena ili podcijenjena, odnosno da li neku akciju treba prodati ili kupiti. Čitaj dalje
Bonum omen
Plima i oseka nisu samo prirodni već i društveni fenomeni. Plima u ekonomiji predstavlja period rasta ekonomske aktivnosti, dok je oseka analogna kontrakciji ekonomske aktivnosti. Čitaj dalje
Zelena grana ruske ekonomije
Prethodni post sam završio sa rečenicom: „ Šestu godinu sankcija Rusija dočekuje sa visokim kamatnim stopama i niskom stopom privrednog rasta“. Čitaj dalje
Polijetanje aerodroma
Kao što je za psihofizički zdravu osobu najgora razvojna opcija neiskorišten talenat isto tako je za ekonomski sistem najlošija politika ekonomskog razvoja ona koja zanemaruje ključne resurse. U ovom postu pravim otklon od bankarstva, ali i dalje ostajem u uslužnom sektoru – Aerodromi Republike Srpske a.d. Banjaluka (ARS) su preduzeće za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju. Čitaj dalje
Politička ekonomija bh i srpskog bankarstva na primjeru Pavlović International Bank a.d. Slobomir, Bijeljina
Sažetak
Bankrot Bobar banke a.d. Bijeljina i istražne radnje te političko-medijska kampanja u vezi kredita koji je Pavlović banka International a.d. Bijeljina (Banka) dala sadašnjem predsjedniku Republike, kao i bitka dva suprostavljena politička bloka u Republici Srpskoj, značajno su narušili poslovni imidž Banke. Dio srpske političke scene (partije u Republici Srpskoj koje djeluju kroz Savez za promjene) je u ovome predmetu izgubio elementarnu ljudsku i ekonomsku logiku i ponio se vrlo neracionalno i društveno neodgovorno. Čitaj dalje
