Prema podacima Eurostata stopa nezaposlenosti u Njemačkoj je na vrlo niskom nivo što navodi na prvu pomisao da je stanje u njemačkoj ekonomiji savršeno?
Od svih onih njemačkih radnika koji mogu i žele da rade svega 3%, ili 1,3 miliona, ljudi ne radi.
Ako je stanje na tržištu rada savršeno, onda bi potrošači, koji su većinski zaposleni trebali imati vrlo visok nivo samopozdanja, ili povjerenja u svoj sadašnji i budući ekonomsko-finansijski status?
Ova vrsta ispravne logike sudara se pokazateljima samopouzdanja potrošača koju objavljuje Vijeće Evrope.
Njemački potrošači, od kojih je samo 3% nezaposleno, a druga grupa potrošača, penzioneri, prima redovne penzije su odgovorili na 4 pitanja.
O svojoj finansijskoj situaciju (u prethodnih i narednih 12 mjeseci), o očekivanoj ekonomskoj situaciji u narednih 12 mjeseci i o glavnim kupovinama koje namjeravaju obaviti u narednih 12 mjeseci.
Obrada odgovora predstavljena u obliku samopouzdanja njemačkih potrošača nedvosmisleno pokazuje da niska nezaposlenost uopšte nije dovela do rasta samopouzdanja potrošača u Njemačkoj.
Samopouzdanje njemačkih potrošača opada već mjesecima i u septembru 2022. dostiže najnižu vrijednost od 1985. godine od kada se prati vrijednost ovoga pokazatelja.
Stavovi njemačkih potrošača o njihovoj finansijsko-ekonomskoj budućnosti su izuzetno pesimistični.
Samopouzdanje potrošača u Njemačkoj *
(januar 2018 – decembar 2022)
Izvor: Eurostat. Napomena: Vrijednosti iznad nule označavaju “pozitivno” samopouzdanje (optimizam), a ispod nule “negativno” samopouzdanje (pesimizam).
Ovaj pesimizam nije samo u suprotnosti sa niskom nezaposlenošću već stoji i naspram anemičnog optimizma, ali ipak još uvijek kakvog-takvog optimizma, njemačkih industrijalaca.
Samopuzdanje pada i kod potrošača i kod industrijalaca, ali prvi su veliki pesimisti, a drugi su još uvijek optimisti.
Industrija je predstavnik srednjeg i krupnog kapitala.
Potrošači, ako se marginalizuju malobrojni predstavnici visoke klase, pretežno žive od svoga rada, a ne od kapitala.
Industrija – kapital, još uvijek nije pesimistična, a raspoloženje potrošača – rada, je vrlo pesimistično i s obzirim na njegov nivo, graniči sa rezignacijom i depresijom.
U Njemačkoj između raspoloženje industrijalaca i potrošača postoji velika razlika.
U Njemačkoj, tokom cijele 2022, na jednoj strani stoji kapital, a na drugoj rad.
Ovakvi podaci ukazuju na veliki potencijal za društvene antagonizme u Njemačkoj, koji mogu biti razrješeni ili novim njemačkim ekonomskim i državnim politikama, ili usmjeravanjem potrošačkog pesimizma na njegove uzroke koji se nalaze izvan same Njemačke.
Pesimizam potrošača je najviši nivo dostigao u septembru prošle godine (-30) i od tada se nalazi u padu, ali njegova vrijednost je i dalje izuzetno visoka (-22) i nalazi se na maksimalnom nivou pesimizma dostignutom u završnoj godini svjetske finansijske krize (2009).
