Pravna i fizička lica su prisutni na raznim tržištima na kojima nabavljaju i prodaju robe i usluge, a svako od njih nastoji da bude prisutan na što više tržište.
Težnja za širenjem na tržišima nabave i prodaje je posljedica poslovne namjere da se postigne optimalan odnos između troškova i kvaliteta nabavke, te da se “ovisi” ne o par, već o što više, prodajnih tržišta.
Onaj subjekt koji je umnožio svoja nabavna i prodajna tržišta ima viši stepen sigurnosti u svom radu i poslovanju, ne može ostati bez sirovina (ulaza), a vrlo teško, gotovo nikako, može ostati bez kupaca (izlaz).
Za funkcionisanje ekonomskog sistema postoje manje i više važna tržište, postoje i tržišta bez kojih sistem i dalje funkcioniše (na nižem nivou od optimalnog), a postoje i naravno i tržišta bez kojih ekonomski sistem ne može obavljati veliki dio svojih ključnih funkcija.
Obično su najbitnija tržišta za ekonomiju opštepoznata, i javnosti, a posebno profesijama za koje su vezane (ili koja su za njih vezana).
Pa ipak, postoji jedno izuzetno bitno tržište u Bosni koje je potpuno nepoznato javnosti iako nije tajno, i za koju veliki dio ekonomista uopšte ni ne zna, iako svaka država ima to tržište.
To tržište se zove međubankarsko tržište novca.
Na njemu banke jedna drugoj pozajmljuju novac na period do maksimalno godinu, a najčešće i mnogo kraće, na par nedjelja ili na par dana.
Najvećim djelom to tržište do 2018. godine skoro da nije ni postojalo (krug na grafikonu), u 2019.godini ono je bilo svega 1% ukupnih kredita, a pandemija korone virusa ga je podigla na 3%.
Učešće međubankarskih kredita u ukupnim kreditima u Bosni i Hercegovini
Drugo tromjesječje 2003 – treće tromjesječje 2024.
Izvor: www.cbbh.ba (Obrada Bife.ba).
Na svom vrhuncu, tokom 2021.godine, svaka 16.posuđena konvertibilna marka u bosanskom bankarskom sektoru, odnosila se na pozajmljivanje novca banci od strane banka.
Apsorbovanje skoro 6% ukupnih kredita od strane međubankarskog tržišta novca tokom druge godine pandemije, kao i njegov kasniji pad, ukazuje na izuzetan značaj ovoga tržišta za rad banaka, ali i cijele ekonomije tokom ekonomskih nepogoda.
Danas je stanje ovih kredita nisko (1,5% ukupnih bankarskih kredita) vjerovatno zbog u prosjeku visoke likvidnost banaka i odsustva bilo kakvih velikih poremećaja u funkcionisanju bosanske i ostalih ekonomija ne koje se ona naslanja (poremećaji nisu zanemarivi, i tinjaju spremni da se rasplamsaju).
Izgleda da se bosansko međubankarsko tržište novca aktivira tokom perioda kada se ekonomski sistem suočava sa problemima u radu i kao takvo ono predstavlja prvo tržište na kojem se odlučuje o smjeru kretanja bankarskog sektora i ekonomskog sistema u čijoj je on osnovi.
Ovo tržište u bosansku ekonomiju došlo je tiho, bez bilo kakave najave ili velike predstave, i to nakon više od 10 godina tavorenja, ali ono, zbog velike potrebe za njim i uloge koje ima u ekonomskom sistemu, neće otići u legendu.
